Total Recall

De Amerikaanse actiefilm Total Recall is geregisseerd door Paul Verhoeven (Turks Fruit, Soldaat van Oranje, Robocop, Basic Instinct, Zwartboek). Het scenario is geschreven door Ronald Shusett, op basis van een kort verhaal van Philip K. Dick. Hij had al in de zeventiger jaren de rechten daarvan gekocht, maar zijn scenario bleef jaren hangen in de zogenaamde 'development hell' van Hollywood. Pas toen Arnold Schwarzenegger eraan begon te trekken kwam er beweging in. De critci waren niet echt lovend over de film, maar dat hield het bioscooppubliek niet tegen. In 2012 kwam er een remake uit, die niet kon tippen aan het succes van dit origineel.
Het verhaal speelt zich af aan het einde van de 21e eeuw. Douglas Quaid is ontevreden met zijn werk, maar hij droomt van een leven als geheim agent. Op een dag loopt hij uit zijn werk een 'reisbureau' binnen, die fantastische belevenissen aanbiedt via kunstmatig geïmplanteerde, levensechte beelden en acties. Quaid kiest voor een belevenis als geheim agent. Maar zodra zijn 'vakantie' zou beginnen, valt er een anti-terreur eenheid binnen. Toch weet Quaid te ontsnappen en vlucht naar huis. Daar probeert zijn eigen vrouw Lori (Sharon Stone) hem echter te doden, maar opnieuw ontsnapt hij, waarbij hij gered wordt door Melina (Jessica Biel) en uiteindelijk op Mars terecht komt...

De muziek bij deze actiefilm vol vaart is van niemand minder dan Jerry Goldsmith, die voor het eerst samenwerkte met regisseur Verhoeven. Van zijn score is aanvankelijk alleen het Original Score album uitgebracht met tien tracks en een lengte van ruim veertig minuten. Later kwamen nog andere albums uit, waarop veel meer muziek van de score was opgenomen. Deze recensie gaat over het Original Score album, dat vrijwel tegelijk met de film uitkwam in 1990.

De film is een actiefilm en dat is duidelijk aan de muziek te horen, want Goldsmith heeft het tempo behoorlijk hoog liggen. Gelijk al vanaf de openingstrack komt de muziek behoorlijk grillig en grimmig over en gedurende het album is er relatief weinig ruimte voor meer ingetogen klanken, laat staan ingetogen tracks. Want als de muziek al wat rustiger wordt, dan is dat vaak met lage, wat grommende klanken, om toch de spanning erin te houden.
De muziek wordt orkestraal gebracht, maar er is een flinke dosis aan elektronische ondersteuning toegevoegd. Toch zijn het vooral de orkestrale elementen die opvallen, zoals de strak spelende grillige violen en de zware klanken van de koperblazers. Daarnaast is ook de percussie nadrukkelijk aanwezig, in zowel stevige paukenslagen als de veel lichtere xylofoonklanken.

Van de melodieën moet de muziek het niet hebben, want echt tot de verbeelding sprekende themamelodieën voor de verschillende personages zijn misschien wel door Goldsmith in zijn muziek verwerkt, maar door het grimmige en grillige karakter van de muziek nauwelijks te onderscheiden. Er zijn eigenlijk maar twee tracks die duidelijk wel volop melodieus zijn, dat zijn de openingstrack en de afsluitende track van het album.
De melodie in de openingstrack is best aardig, maar niet heel aansprekend. Daarbij sneeuwt die melodie een beetje onder bij het nadrukkelijk aanwezige ritmische percussiegeweld. Tegelijk is ook de melodie in de afsluitende track 'A New Life' niet zo pakkend dat je daarvan rechtop in je stoel gaat zitten. Maar hier wordt de melodie wel zonder verdere poespas voor het voetlicht gebracht.

In vrijwel alle tussenliggende tracks is de muziek vooral actie- en spanningsgericht. Vaak is dat met veel orkestraal geweld van grillige en grimmige klanken, waarbij Goldsmith de nodige dissonante muziek niet uit de weg gaat. Ook komen regelmatig orkestrale slagen voorbij, waarbij de muziek bijna staccato vol orkestrale uitbarstingen achter elkaar laat horen. Met in name in 'The Treatment' is dat een opvallend kenmerk. Van adempauze is op dit Original Score album nauwelijks sprake. Alleen een deel van 'The Mutant' en de track 'Where Am I?' laten op een meer ingetogen manier de nodige elektronische klanken horen. Na die laatste volgt nog de langere actietrack 'End of a Dream' waarna de afsluitende track weer wat meer ingetogen en melodieuze muziek laat horen.

Kortom, met zijn muziek voor Verhoevens actiefilm Total Recall heeft Jerry Goldsmith een stevige, nogal grillige en grimmige actiescore gecomponeerd. De tracks tussen de openingstrack en de afsluitende track staan bol van die grillige en grimmige klanken, waarin melodie nauwelijks aanwezig is. Er zijn wel de nodige melodieuze motieven te herkennen, maar dat doet weinig af aan de ongemakkelijke beluisterbaarheid van de muziek. Alleen de openingstrack en afsluitende track zijn echt melodieus, waarbij die melodieën ook nog niet echt aanspreken. De waardering voor prettige beluisterbaarheid komt dan ook niet hoger dan slechts 53 uit 100 punten.