King Solomon's Mines

Vanwege het enorme succes van Steven Spielberg's film Raiders of the Lost Ark en de opvolger Indiana Jones and the Temple of Doom, kwam in 1985 een lookalike uit in de vorm van King Solomon's Mines, naar het gelijknamige avonturenboek van H.R. Haggard. Dit boek was al vaker verfilmd, maar deze keer op een veel luchtiger en komischer manier. Of dat goed gelukt is laat ik in het midden. De film werd door de critici in ieder geval in de pan gehakt. Toch werd deze door de bekende J. Lee Thompson (The Guns of Navarone, Cape Fear) geregisseerde film een beperkt succes aan de kassa's van de bioscopen. Tegelijk met de opnamen is ook gelijk de opvolger opgenomen, die twee jaar later uitkwam, met de titel Allan Quartermain and the Lost City of Gold. Dat de film op het succes probeert te teren van de Indiana Jones films blijkt uit alles: de manier waarop de avonturen in beeld gebracht worden, de woeste omgeving, de humor, de tijd waarin het verhaal zich afspeelt - veertiger jaren vorige eeuw, en ook de stijl van de muziek.
De film is opgenomen in Zimbabwe, maar het verhaal van King Solomon's Mines speelt zich elders in Afrika af. Daar is de vader van Jesse Huston (Sharon Stone) vermist in een zoektocht naar de mijnen van Koning Salomo en zij huurt Allan Quartermain (Richard Chamberlain) in om hem te zoeken. Samen met zijn maat Umbopo volgen ze een routekaart. Intussen blijkt dat vader Huston gevangen is genomen door een Duitse groep die ook op zoek is naar die mijnen. En ook zij hebben een routekaart. Tegelijk komen ze in het land van de stam van de Kukuana, die hen gevangen nemen en waarbij een boosaardige priesteres onaangename plannen met hen heeft...

De muziek bij de Indiana Jones films is van John Williams en de producers wilden daar niet voor onderdoen. Dus vroegen ze de vermaarde Jerry Goldsmith om een score voor hun variant te maken. De film zelf werd afgekraakt, maar ook de score van Goldsmith werd de dupe van de mening van de critici en is zelfs genomineerd voor een Razzie-award als slechtste score. Maar of dat wel zo terecht is?

Deze expanded score uitgave van Quartet Records uit 2014 bevat 2 cd's, waarvan de tweede in feite de original score uit 1985 bevat. Voor mijn recensie van dit album verwijs ik je naar King Solomon's Mines. Die komt uiteraard voor een groot deel overeen met deze recensie voor de expanded versie die op de eerste cd is opgenomen. Deze eerste cd is dan weer bijna identiek aan de eerdere Prometheus-uitgave uit 2006.

Voor de film heeft Goldsmith een thema gecomponeerd die qua melodie zeker niet onderdoet voor de Raiders' March van Williams. Maar waar Williams zijn Raiders' March veel beter heeft uitgewerkt met een arrangement dat solide is en staat als een huis, heeft Goldsmith zijn themamelodie veel eenvoudiger gearrangeerd, met veel minder toeters en bellen. Daarmee is Williams' thema een aangenamer muziekstuk geworden dan het thema van Goldsmith. Maar toch is de melodie van Goldsmith in z'n wat simpele arrangement erg aantrekkelijk en als je de melodie gedurende de score een paar keer voorbij hebt horen komen, dan blijft die melodie in je hoofd hangen en krijg je hem er bijna niet meer uit.
Goldsmith's thema is een vlotte melodie in een marstempo die een wat heroïsch en avontuurlijk karakter heeft. De meeslepende melodie wordt vooral door koperblazers gespeeld, vaak op een wat beperkte orkestrale underscore. Daarmee is dit zonder meer een erg fraai thema geworden. Vooral in de tracks 'No Diamonds' en de afsluitende 'Theme-track' van deze expanded score komt dat hoofdthema fraai uit de verf. In de 'Main Title' waarmee het album begint komt het thema voor het eerst duidelijk naar voren, maar is dit vrij kort en wordt dit omlijst door vooral spannende en wat grillige muziek. Daardoor komt het thema hier niet echt goed uit de verf. De producers van het album hadden veel beter de laatste track als eerste kunnen plaatsen, want juist in die track komt het thema op een geweldige manier naar voren, waarbij zelfs het romantische thema als intermezzo dit tot een extra aangename beleving maakt.

Dat meer romantisch thema komt eigenlijk pas in de track 'Good Morning' voor het eerst voor het voetlicht. Dit is een heel ander thema en zeker net zo fraai, waarbij meestal strijkers de melodie spelen. In andere tracks is het arrangement steeds weer iets anders. In 'Upside Down People' komt het bijzonder fraaie effect van lage koperblazers erbij, die in een rustig staccato de underscore vormen. Ook in andere tracks komt regelmatig dit romantische thema terug, zoals in 'Pot Luck', 'Forced Flight' en 'No Diamonds'.

Het is natuurlijk een spannende avonturenfilm en dat benadrukt Goldsmith door een flink deel van de muziek de nodige spanning mee te geven. Dat levert dan veel minder melodieuze muziek op, met een wat grilliger karakter, wat al direct in de openingstrack te horen is. In die spannende muziek klinkt zeker ook de nodige dreiging door. Dat maakt die muziek niet direct heel aangenaam om naar te luisteren. Wel hoor je hoe Goldsmith prima in staat is om de spanning in zo'n film door zijn muziek veel intenser te maken. Vaak weet Goldsmith die spannende muziek nog wel melodieus te houden, wanneer de film geen echte thriller is. Toch valt dat bij deze score wat tegen.
Het verhaal speelt zich vooral af in Afrika en die etnische kleuring hoor je terug in de muziek, hoewel het redelijk beperkt is. Met af en toe een panfluitachtige klank of een enkele wat apart klinkend strijkinstrument houdt het wel ongeveer op. In 'The Crocodiles' past Goldsmith daarvoor vooral zware percussie toe. Die percussie klinkt niet echt tribal, daarvoor is het te orkestraal, maar door die percussie in de voorgrond te plaatsen krijg je wel een heftige track, die het op zich goed doet.

Een wat vreemde keuze van Goldsmith hoor je in de track 'Upside Down People'. In het laatste deel van deze track hoor je muziek uit Wagners' Die Walküre. Deze vrij bekende melodie hoor je in veel meer filmscores terug en ook Goldsmith vond het kennelijk gepast om deze klassieke melodie hier te gebruiken. Dit komt nog extra terug in de voorlaatste track 'Ride', waarbij de titel van de track allicht aan Wagner's werk is ontleend, omdat het uit het deel 'Walkürenritt' komt, of in het Engels 'Ride of the Valkyries'.

Kortom, met zijn score voor King Solomon's Mines uit 1985 heeft Jerry Goldsmith een heel behoorlijke score gepresenteerd. Daarbij is zo'n razzie-nominatie echt grote onzin, waarbij critici kennelijk niet over hun vergelijking met Indiana Jones heen konden stappen. Het hoofdthema is een fraai en meeslepend thema, dat weliswaar niet op kan tegen de 'Raiders' March' van John Williams, maar los daarvan erg aangenaam is, met een melodie die je lastig weer uit je hoofd kunt krijgen. Ook het romantische thema is erg fraai en komt ook regelmatig terug in diverse tracks. Daarnaast zijn er zeker nog een aantal tracks die zonder meer het beluisteren waard zijn. Wel heeft de spanningsmuziek in de score de overhand, wat met name op dit expanded album sterker naar voren komt dan op het Original album en dat maakt de beluisterbaarheid toch wat minder. Gelukkig wordt die spanningsmuziek geregeld prettig afgewisseld. Daarmee is dit toch een aangename score geworden, die een waardering krijgt van 75 uit 100 punten, wat iets lager is dan de veel kortere Original score.